23/3/2015 09:35
Το παθητικό κάπνισμα αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας μιας και θεωρείται η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. Το παθητικό κάπνισμα είναι η εισπνοή καπνού από τα τσιγάρα που καπνίζουν άλλοι άνθρωποι γύρω μας. Μόλις το 26% των προϊόντων και υποπροϊόντων καπνού μένει μέσα στο τσιγάρο (φίλτρο), το 28% εισπνέεται από τον καπνιστή και το 46% σκορπίζεται στον αέρα με τη μορφή μίγματος 7.000 χημικών ουσιών από τις οποίες οι 70 είναι καρκινογόνες. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα προκαλεί ετησίως 600.000 θανάτους μη καπνιστών, από τους οποίους οι 150.000 είναι παιδιά.
Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα πραγματοποιείται κυρίως στο σπίτι (καπνιστής γονιός, σύζυγος, κλπ), σε χώρους εργασίας (καταστήματα, γραφεία, κλπ), σε χώρους διασκέδασης (καφετέριες, μπαρ, κλπ), σε οχήματα (ιδιωτικά αυτοκίνητα, μέσα μαζικής μεταφοράς, κλπ). Η ρύπανση ενός κλειστού χώρου, στον οποίο καπνίζουν, παράγεται από την εκπνοή του καπνιστή (mainstream smoke), το ίδιο το τσιγάρο που καίγεται (sidestream smoke) και το Τριτογενές Παθητικό Κάπνισμα (third – hand smoke).
Το Τριτογενές Παθητικό Κάπνισμα ή «καπνός.. από τρίτο χέρι» είναι το αόρατο τοξικό μίγμα που προσκολλάται στα μαλλιά, στα ρούχα των καπνιστών αλλά και στα αντικείμενα ενός χώρου καπνίσματος, όπως είναι τα έπιπλα, οι κουρτίνες, οι τοίχοι, τα χαλιά. Το τοξικό αυτό μείγμα περιέχει καρκινογόνες ουσίες και βαρέα μέταλλα, ικανά να μολύνουν ένα μωρό που μπουσουλάει στη μοκέτα και ύστερα βάζει τα χέρια του στο στόμα. Το τριτογενές παθητικό κάπνισμα παραμένει, έστω και αν ο χώρος αυτός αεριστεί. Ένας ορισμός όχι ευρέως γνωστός που θα απασχολήσει αρκετά στο εγγύς μέλλον.
Είναι γεγονός ότι είναι ανθρώπινο δικαίωμα κάθε παιδιού, εφήβου και ενήλικα να μεγαλώνει και να ζει σε ένα περιβάλλον με καθαρό αέρα χωρίς το τοξικό μίγμα του καπνού, όπως αναφέρουν διεθνείς συμβάσεις σχετικά με την προστασία της ζωής (Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Συνθήκη της Λισσαβόνας, Διεθνές Σύμφωνο για Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα). Το παθητικό κάπνισμα πρέπει να αναχθεί σε διεθνές ζήτημα καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να αναγνωριστεί ως μια μορφή βίας στη σύγχρονη κοινωνία.
Μαρίνα Δέμη, Βιολόγος, MPH, Υπεύθυνη Υλοποίησης Προληπτικών Παρεμβάσεων για το κάπνισμα του προγράμματος HEART II και Επιστημονικό Στέλεχος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας
