7/11/2014 9:30
Ο θυρεοειδής αδένας ονομάστηκε έτσι απ τα μέσα του 17 αιώνα, λόγω του σχήματος του που προσομοιάζει με θυρεό, αν και το σχήμα της πεταλούδας είναι αυτό που αποδίδει ορθότερα το σχήμα του.
Παρ ότι μικρός σε βάρος και σε διαστάσεις, είναι ίσως ο πιο σημαντικός ενδοκρινής αδένας του ανθρώπινου οργανισμού. Τα ανατομικά του όρια τον τοποθετούν στην περιοχή του τραχήλου, κάτω από τον λάρυγγα.
Ο Θυρεοειδής αδένας εκλύει και αποθηκεύει σημαντικότατες ορμόνες που επιτελούν βασικό ρυθμιστικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Στατιστικά στοιχεία μας δείχνουν ότι το σύνολο των παθήσεων του θυρεοειδή εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες, με αναλογία που αγγίζει για το σύνολο των παθήσεων το 6:1
Συμπτώματα
Συμπτώματα όπως εφίδρωση άκρων, αναίτια ταχυκαρδία, έντονη ευερεθιστότητα, αυξομειώσεις σωματικού βάρους, εξόφθαλμος, διόγκωση στην περιοχή του τραχήλου, ψηλαφητοί τραχηλικοί λεμφαδένες, κ.α., δεν πρέπει να υποτιμηθούν ούτε από τον ασθενή αλλά ούτε και από τους ιατρούς των πρωτοβάθμιων δομών υγείας στους οποίους κατά κύριο λόγω θα απευθυνθεί.
Οι αναγκαίες αιματολογικές εξετάσεις, σε συνδυασμό με υπερηχογραφικό έλεγχο του αδένα και τη λήψη ενός αξιόπιστου ιατρικού ιστορικού, θα οδηγήσει σε έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση καθώς και στην ορθή θεραπευτική προσέγγιση.
Η τριιωδοθυρονινη (Τ3), η Θυροξίνη (Τ4),αλλα και η καλσιτονίνη που μαζί με την παραθορμόνη των παραθυρεοειδών είναι υπεύθυνες για την πρόσληψη ασβεστίου στα οστά, επιτελούν πρωταρχικό ρόλο σχεδόν στο σύνολο των ανθρώπινων λειτουργιών.
Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις που συναντάμε σήμερα και αφορούν τον θυρεοειδή είναι :
-απλή βρογχοκήλη
-οζώδης ή πολυοζώδης βρογχοκήλη
-όζοι κυστικοί ή συμπαγής
-φλεγμονώδεις παθήσεις του αδένα με προεξάρχουσα την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, γνωστή και ως θυρεοειδίτιδα hasimoto
-υπερλειτουργία του αδένα (υπερθυρεοειδισμός)
-υπολειτουργία του αδένα (υποθυρεοειδισμός)
-καρκίνος του θυρεοειδούς.
Η πλειονότητα των λειτουργικών προβλημάτων αντιμετωπίζεται τις περισσότερες φορές με επιτυχία με συντηρητική αγωγή από ειδικούς ενδοκρινολόγους.
Τι οδηγεί όμως έναν ασθενή στον χειρουργό ;
Το διαφοροδιαγνωστικό πρόβλημα που προκύπτει για την κακοήθεια ή όχι των θυρεοειδικών όζων, είναι σίγουρα η πρώτη αιτία. Θυρεοειδικούς όζους θα εμφανίσει το 10/100 περίπου του πληθυσμού και περίπου το 35/100 των γυναικών ηλικίας άνω των 60 ετών. Οι κυστικοί όζοι είναι καλοήθεις αλλά δυστυχώς αποτελούν την μειοψηφία των θυρεοειδικών όζων.
Η υποψία κακοήθειας υπάρχει στον κλινικό ιατρό όταν το υπερηχογράφημα του αδένα θα αναδείξει συμπαγής όζους με ιδιαίτερη αγγείωση.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι τις περισσότερες φορές και σ ένα ποσοστό πού αγγίζει το 90/100 τα οζώδη επάρματα του αδένα είναι καλοήθη.
Σε συμπαγής όζους με ιδιαίτερη αγγείωση και σημαντική αύξηση διαστάσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα ,η καθοδηγούμενη υπερηχογραφικά βιοψία δια λεπτής βελόνης FNA, κρίνεται απαραίτητη. Επί ενδείξεων ή ακόμη και έντονη υπόνοια κακοήθειας ο ασθενής πρέπει να οδηγείται στο χειρουργείο, για να υποβληθεί σε ολική θυρεοειδεκτομή με ταυτόχρονο λεμφαδενικό καθαρισμό όπου απαιτείται.
Πληροφορίες σχετικά με τους θυρεοειδικούς όζους μπορεί να μας δώσει και το σπινθηρογράφημα του αδένα,η έγχυση δηλαδή ραδιενεργού ισοτόπου, το οποίο ανάλογα με τον βαθμό που προσλαμβάνεται από τον όζο μπορεί να συνηγορεί υπέρ ή κατά κακοήθειας.
Πάντως η μέθοδος FNA, βιοψία δια βελόνης, όταν εκτελείται από έμπειρο και εξιδεικευμένο προσωπικό, παρέχει πιο αξιόπιστες πληροφορίες.
Από τα τέσσερα διαφορετικά είδη καρκίνου που συναντάμε στον θυρεοειδή αδένα, το αναπλαστικό καρκίνωμα είναι το πιο κακόηθες και επιθετικό αλλά ευτυχώς και το πιο σπάνιο.
Ακολουθούν ανάλογα με τον βαθμό κακοήθειας το μυελοειδές καρκίνωμα, το θηλακιώδες και τέλος το θηλώδες καρκίνωμα που είναι το συχνοτερο και έχει την καλύτερη πρόγνωση.
Η έκθεση σε μεγάλα επίπεδα ακτινοβολίας, κυρίως στην περιοχή του τραχήλου της κεφαλής, η διαβίωση σε περιοχές με υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας ,τα σχετικά πρόσφατα πυρηνικά ατυχήματα, οι αδιάγνωστοι θυρεοειδικοί όζοι, οι χρόνια παραμελημένες φλεγμονές του αδένα,η καθυστερημένη διάγνωση, ίσως αποτελούν εκλυτικούς παράγοντες ανάπτυξης θυρεοειδικού καρκίνου.
Είναι τέλος σημαντικό να αναφερθεί η ισχυρή συσχέτιση του μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς με κληρονομικούς παράγοντες. Επιβαρυντικό παράγοντα στην έκβαση του καρκίνου του θυρεοειδους, αποτελεί η ως επί το πλείστον σιωπηλή πορεία της νόσου. Άτυπα συμπτώματα όπως βράγχος φωνής, δυσκαταποσία, και επίμονος μη παραγωγικός βήχας πρέπει άμεσα να κινητοποιούν τον ασθενή προς τον ειδικό.
Χειρουργική αποκατάσταση θα απαιτηθεί και σε ασθενείς με πολυοζώδη βρογχοκήλη, λόγω των πιεστικών φαινομένων στην περιοχή του τραχήλου, αλλα και στην δυσκολία ρύθμισης των θυρεοειδικών ορμονών με συντηρητική αγωγή.
Στις περιπτώσεις θυρεοειδικού καρκίνου και μετά το πέρας της ολικής θυρεοειδεκτομής, θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ο σπινθητογραφικός έλεγχος του τραχήλου για να εκτιμήσουμε την ύπαρξη ή όχι θυρεοειδικού υπολείμματος. Το ποσό της δόσης του ραδιενεργού ιωδίου Ι 131 και πιο σπάνια Ι 123 που θα δοθεί στον ασθενή είναι συνάρτηση του θυρεοειδικού υπολείμματος και της ανατομοπαθολογικής έκθεσης. Το ραδιενεργό ιώδιο θα καταστρέψει τυχόν καρκινικά κύτταρα στο θυρεοειδικό υπόλειμμα. Ο ασθενής μετά την λήψη του ραδιοφαρμάκου θα πρέπει να παραμείνει απομονωμένος από το οικείο περιβάλλον του ώστε να το προστατέψει απο την ακτινοβολία.
Η επέμβαση της ολικής θυρεοειδούς εκτομής, είναι μια απαιτητική χειρουργική πράξη που θα πρέπει να εκτελείται απο χειρουργούς έμπειρους στο αντικείμενο και άριστους γνώστες της ανατομικής του τραχήλου.
Χειρουργική ανεπάρκεια στην περιοχή του τραχήλου μπορεί να επιφέρει σοβαρότατα προβλήματα στον ασθενή προκαλώντας μόνιμες αναπηρίες από μια πιθανή διατομή νεύρων, αφωνία ,αναπνευστική ανεπάρκεια, εισαγωγή για μακρύ χρονικό διάστημα σε ΜΕΘ, κ.α.
Η άρτια εγχειρητική τεχνική θα δώσει στον ασθενή ίαση σ ένα ποσοστό που θα αγγίζει το 90/100 στους καλά διαφοροποιημένους όγκους.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να τονίσουμε ότι κυρίαρχο ρόλο στην μετέπειτα ζωή των ανθρώπων με πρόβλημα στον θυρεοειδή θα παίξει η έγκαιρη διάγνωση αλλά και η σωστή θεραπευτική προσέγγιση.
Το πρότυπο Κ.Υ Περιστερίου, επανδρωμένο από το κέντρο ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων ΚΕΕΛΠΝΟ με έμπειρο και ικανό ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, δίνει από τον Οκτώβριο του 2013 την μάχη για την προάσπιση της δημόσιας υγείας μέσα απο δωρεάν προγράμματα πρόληψης που πραγματοποιεί.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα ήταν και αυτό της προληπτικής εξέτασης του θυρεοειδούς αδένα που αγκαλιάστηκε με την μεγάλη συμμετοχή των δημοτών του Περιστερίου αλλά και των γύρω δήμων και εκτελέστηκε από το χειρουργικό και ακτινοδιαγνωστικό τμήμα του κέντρου μας.
Ελευθέριος Φωτίου
Χειρουργός
Ιατρός ΚΕΕΛΠΝΟ
